مارمولک خانگی شاید در اکثر نقاط کشور اهمیتی نداشته باشه اما هستند نقاطی که از اهالی آن از وجود این حیوانات رنج می برند ….در فلات ایران تعداد زیادی مارمولک خانگی پراکنده شده است. این مارمولک ها را تحت عنوان جکو میشناسند. برخی از آنها در نواحی محدودی زیست میکنند و برخی دیگر در تمام خانه های ایران. مارمولک های خانگی یا جکو ها سمی نمیباشند.
تنوع زیستی مارمولک ها
در فلات ایران تنوع زیستی سوسماران یا مارمولک ها زیاد میباشد. تعدادی از گونه های مارمولک در خانه ای مسکونی زندگی میکنند. اما در مناطق مختلف نوع آنها یا بهتر گونه آنها متفاوت میباشد. مارمولک های خانگی که در خانه های روستایی و یا شهری زندگی میکنند تحت عنوان جکو شناخته میشوند. جکو ها بدنی لطیف و ظریف دارند که پوشیده از پولک های ریز است. رنگ این موجودات در حالت عادی تقریبا روشن میباشد. بررسی حاضر نتیجه فعالیت های تحقیقاتی مرکز تحقیقات FTEHCR در فلات ایران میباشد .
دست کم تعداد ۶ گونه مارمولک خانگی وجود دارد که به شرح مختصری از آنها میپردازیم.
انواع مارمولک خانگی
Cyrtopodion scabrum این گونه معمولی ترین گونه مارمولک های خانگی میباشد و تقریبا در تمام خانه های ایران یافت میشود. زادآوری این گونه در طول سال بسیار زیاد میباشد، اما هر دفعه یک یا دو تخم میگذارند. دارای خال های دی پشت و انگشتانش ساده میباشد
Cyrtopodion heterocercum این گونه در مناطق محدودی پراکنده شده است اما میتوان تعداد فرامانی از آن را رد خانه های مسکونی نورآباد لرستان مشاده نمود. این گونه دارای خط های عرضی در پست است. انگشتان نیز ساده میباشد.
Hemidactylus flaviviridis این گونه از گونه قبلی بزرگتر میباشد و در خانه های مسکونی استان های جنوبی ایران زیست میکنند. انگشتان این گونه به دو نیم تقسیم شده است. بدن این گونه خال های منظم و یا غیر منظم دارد.
Hemidactylus persicus این گونه نیز همانند گونه قبلی در استان های جنوبی ایران پراکنده شده است. انگشتان این گونه به دو قسمت تقسیم شده است. بدن این گونه یکدست میباشد و خالی روی بدنش مشاهده نمیشود.
Asaccus elisaeاین گونه با داشتن انگشتانی مثلثی شکل کاملا قابل شناسایی هستند. اندازه بدنشان کوچک میباشد شبیه گونه اول. این گونه خال هایی در پشت دارد. گونه مذکور در نقاط محدودی در زاگرس پراکنده شده است و در خانه های مسکونی سرپل ذهاب (کرمانشاه) و معمولان )لرستان) دیده شده است.
Asaccus kurdistanensis این گونه جدیدا کشف شده و در استان کردستان پراکنده شده است. اما مطالعات جدید توسط نویسنده نشان داد که این گونه در استان کرمانشاه نیز پراکنده شده است. این گونه در برخی روستا های این استان ها از جمله روستای پالنگان کرمانشاه پراکنده شده اند.
Asaccus griseonotus این گونه نیز دارای انگشتانی مثلثی شکل است. گونه مذکور در خانه های مسکونی در خرم آباد لرستان و گنجدره دلفان )لرستان) پراکنده شده است. بدنشان دارای خال های حلقوی و یا عرضی به صورت منظم و یا غیر منظم است.
- بزرگترین اندازه از گونه های بالا را Hemidactylus flaviviridisحدود ۸ سانتیمتر، (بدون دم) دارد و کوچکترین اندازه بدن را Asaccus elisae و Cyrtopodion scabrum حدود ۳ سانتیمتر، (بدون دم) دارند
هیچ کدام از این مارمولک ها سمی نمی باشند
سمپاشی مارمولک و راه های کنترل
هر چند مارمولک ها سمی نیستند اما میتوانند باعث برخی آزار و اذیت و حتی مشکلات روانی در برخی افراد شوند و به گونه ای در زندگی عادی افراد تداخل ایجاد کنند و حتی باعث ترس و اضطراب شوند. اما حقیقتا در بسیاری از نقاط کشور که این حیوانات بصورت همزیست درآمده اند و به نوعی محل زندگی آنها شناخته می شود دور کردن آنها کاری مشکل است اما می توان با برخی روش ها از وجود آنها در اطرافمان کاست. شایان ذکر می باشد کهما به هیچ عنوان تشویق به کشتن و یا از بین بردن آنها نمیکنیم. لذا اکیدا توصیه میکنیم از به کاربردن روش های شیمیایی و سایر روش ها جهت از بین بردن انها خودداری کنید. و سعی کنید تا حد امکان از روش هایی مثل بهسازی محیط که ذیلا به برخی از آنها اشاره می شود استفاده نمایید.
- نصب توری برروی پنجره ها جهت جلوگیری از ورود از این راه
- مبارزه با حشرات خصوصاً پشه ها که مارمولک ها عمدتاً از آنها تغذیه می نمایند در صورت عدم دسترسی به آنها به دلیل کمبود مواد غذائی محیط را ترک خواهند کرد.
- گرفتن درز و شکاف ها جهت جلوگیری از ورود آنها به منازل و پاکسازی مداوم منزل بخصوص مناطقی که لوازم راکد در آن قرار دارند.
- استفاده از حشره کشها
- استفاده از طعمه های حاوی حشره کشها و یک ماده پروتئین دار
- استفاده از چسب های نواری
- استفاده از چسب هایی که برای گرفتن موشها بکار میرود
- استفاده از سموم باعث دور شدن ان ها و باعث از بین رفتن آن ها می شود.
سمپاشی مارمولک
شرکت سمپاشی سم گستر افق در راستای از بین بردن مارمولک نیز خدمات گسترده ای را ارائه می دهد و توصیه می کنیم که برای از بین بردن اصولی این جانوران از متخصصان کمک بگیرید تا یکبار برای همیشه با شناسایی محل زندگی و استفاده از سموم مخصوص مامولک آنها را از بین ببرند. در خانه هایی که مارمولک وجود دارد سمپاشی منزل به صورت کامل امری ضروری است.